خانه‌ای که فقط برای سه ساعت اجاره شده...
سریال «مأمور بدرقه» شبکه تهران یکی از دو سریال طنزی است که در ماه رمضان امسال به روی آنتن می‌رود. این سریال که به عنوان آخرین مجموعه مناسبتی سیما هرشب از شبکه تهران پخش می‌شود توسط سعید سلطانی کارگردانی شده است.
تهیه‌کنندگی «مأمور بدرقه» را اسماعیل عفیفه برعهده دارد و با تولید این سریال، پس از «سال‌های برف و بنفشه»، «خانه‌ای در تاریکی» و «پس از باران»، چهارمین همکاری‌اش را با سلطانی به ثبت می‌رساند.
ضمن اینکه سعید سلطانی ماه رمضان سال گذشته، ساخت سریال «شکرانه» را برای شبکه تهران برعهده داشت و عفیفه هم سریال «میوه ممنوعه» را برای شبکه دو تهیه‌کنندگی کرد؛ اما اینکه چرا هرکدام از این دو پس از ساخت سریال‌هایی این‌چنینی به سمت تولید سریالی طنز مانند «مأمور بدرقه» گرایش پیدا کرده‌اند، پرسشی است که در بازدیدی از پشت صحنه این سریال به دنبال آن هستیم.
***
بازدید از پشت صحنه سریال «مأمور بدرقه» به توصیه اسماعیل عفیفه، ابتدا از لوکیشنی که در سریال به عنوان خانه «استوار قرقچی» معرفی شده‌است، آغاز می‌شود؛ اما در آن روز به خصوص، برخلاف آن‌چه در سریال می‌بینیم کوچه‌ای که خانه در آن واقع شده است، حسابی شلوغ است و بسیاری از مردم روی صندلی‌های پلاستیکی رنگی در اطراف خانه نشسته‌اند؛ شلوغی کوچه در بدو امر این نکته را به ذهن متبادر می‌کند که این جمعیت برای تماشای تصویربرداری تجمع کرده‌اند، اما پرس‌وجو از همسایه‌ها در نهایت ما را متوجه این مسأله می‌کند که در کنار خانه استوار قرقچی یک مهد کودک واقع شده‌است و این جمعیت هم برای بردن فرزندانشان اینجا جمع شده‌اند!
داخل حیاط خانه قرقچی هم برخلاف آن‌چه در سریال می‌بینم، چندان خلوت نیست. صندلی‌های زرد پلاستیکی دور حوض آبی حیاط که تقریبا هرشب در سریال «مأمور بدرقه» می‌بینم چیده شده و معلوم است این محل برای استراحت عوامل و خوردن افطاری آماده شده است.
ورود ما به داخل خانه با ورود دو پسر جوان که دوچرخه‌ای به همراه دارند مصادف می‌شود و سپس از سلام و احوال‌پرسی و جویاشدن از محل استقرار سایرین، تازه می‌فهمیم که این دو از بچه‌های محل هستند که تنها از سر کنجکاوی داخل خانه شده‌اند؛ پس از متقاعد کردن آنها برای بیرون رفتن از خانه به داخل می‌رویم ولی آن‌جا هم کسی نیست.
با گذشت چند قسمت از سریال «مأمور بدرقه» و تماشای هر شب آنها، وسایل خانه قرقچی چندان هم برایمان ناآشنا نیست. ضمن این که عکس سیروس گرجستانی برروی دیوار هم این آشنایی را مضاعف می‌کند؛ اما در نهایت به گوش رسیدن صداهایی غریبه از طبقه بالا این نکته را به ما متذکر می‌شود که باید هرچه سریع‌تر خودمان را به آنان معرفی کنیم.
آشنایی با چهره‌های ناآشنا که خستگی کار شبانه‌روزی در اغلب آنها موج می‌زند، پس از دقایقی ما را به لوکیشنی دیگر در همان منطقه رهنمون می‌کند؛ این لوکیشین در حقیقت آپارتمانی خالی است که تنها سه ساعت اجاره شده تا یکی از سکانس‌های باقی‌مانده از قسمت سیزدهم سریال مامور بدرقه (که شب گذشته شاهد آن بودیم) در آن تصویربرداری شود.
داخل آپارتمانی که به هیچ وجه برایمان آشنا نیست و پیش از این در سریال ندیده‌ایم، سیروس گرجستانی و محسن طنابنده مشغول تمرین دیالوگ‌هایشان هستند. در طرفی دیگر سعید سلطانی درحالی که پشت مونیتور نشسته است همه را به آمدن سر صحنه فرا می‌خواند.
صحنه با دو دوربین تصویربرداری می‌شود تا کارها سریع‌تر پیش برود و تعداد نماها هم بیشتر شود.
اسماعیل عفیفه در این باره می‌گوید: از همان روزهای نخست تصمیم گرفتیم با دو دوربین کار کنیم و از همان زمان تصویربرداری به سرعت جلو رفت و از شتابزدگی هم پرهیز شد.
او سال گذشته نیز «میوه ممنوعه» (به کارگردانی حسن فتحی) را دو دوربینه تهیه کرده بود.
در کنار محسن طنابنده و سیروس گرجستانی، بازیگری دیگر نیز حضور دارد که چهره مطرحی نیست؛ او در نقش بنگاه‌دار آپارتمانی خالی را به این دو نشان دهد و از آنان پاسخ مثبت برای اجاره می‌خواهد.
در ادامه این صحنه صحبت بازیگران به «دود» و «هود» و «بود و نبود» می‌رسد و در نهایت «سیخی» که این روزها در بسیاری از سریال‌های ماه رمضان به تماشاگر نشان داده شده‌است، این‌بار هم توسط استوار قرقچی (با بازی گرجستانی) در آپارتمان خالی کشف می‌شود.
اشتباه بازیگر مهمان، سعید سلطانی را مجبور می‌کند تا یک بار خود دیالوگ‌های او را ادا کند و در نهایت با همان لحنی که دیالوگ‌ها را گفته، فرمان «دوربین ـ حرکت» را صادر می‌کند.
آغاز صحنه برای سریالی که با دو دوربین تصویربرداری می‌شود، از لحظات جذاب هر پلان است؛ چراکه برای سینک دوربین‌ها، برخلاف معمول به جای کلاکت هر بار یک نفر دست‌هایش را در مقابل دوربین بر هم می‌کوبد.
با پایان این صحنه، برای انجام مصاحبه، مسیری که محسن طنابنده به اتاقی خلوت طی می‌کند را دنبال می‌کنیم؛ اما دیدن او درحالی‌که رو به پنجره با خودش حرف می‌زند و دیالوگ‌ها را تمرین می‌کند، به ما می‌فهماند که حالا زمان مناسبی برای مصاحبه نیست.
گرجستانی نیز در اتاقی دیگر مشغول تمرین دیالوگ‌هایش است؛ آنها تنها چند دقیقه فرصت دارند تا خود را برای صحنه بعد آماده کنند.
سرانجام فرصت به پایان می‌رسد و دو بازیگر مقابل هم ظاهر می‌شوند. در این صحنه که در آشپزخانه آپارتمان خالی تصویربرداری می‌شود، افشین روی سکوی ُاپن نشسته و استوار قرقچی که حالا دیگر توسط افشین «خان عمو» صدا زده می‌شود، ایستاده با او حرف می‌زند. صحبت درباره اختلافاتی است که دو برادر در گذشته با هم داشته‌اند و توضیحات افشین سرانجام خان‌عمو را برای کارهایی که برادرش انجام داده‌است، متقاعد می‌کند.
گرجستانی و طنابنده که هرکدام با شرایطی متفاوت به این‌کار ملحق شده‌اند؛ گرجستانی به عنوان بازیگر سریال‌های طنز ماه رمضان دیگر برای هم شناخته شده‌است و محسن طنابنده تا به‌حال نه تنها در سریال‌های ماه رمضان که در هیچ سریال دیگری بازی نکرده است.
او که سال گذشته سیمرغ بلورین بازیگر نقش مکمل را از جشنواره فیلم فجر دریافت کرد، به واسطه بستن قراردادی برای بازی در کار جدید حسن فتحی با عفیفه آشنا می‌شود و زمینه بازی در این سریال هم از همان آشنایی شکل می‌گیرد.
وقتی از او درباره دلیل پذیرش بازی در سریالی مناسبتی می‌پرسیم، توضیح می‌دهد که دوست داشته با قبول این نقش، فشردگی کارهای ماه رمضان را تجربه کند؛ چراکه معتقد است در این فشردگی به همان اندازه که راه‌هایی بسته می‌شود، راههای خلاقیت هم باز می‌شود.
با این‌حال طنابنده می‌گوید که شاید از این پس هرگز حاضر نشود دیگر در سریال مناسبتی که با فشردگی ساخته می‌شود کار کند؛ مگر اینکه متن کامل باشد و زمان کافی هم برای ساخت وجود داشته باشد.
سیروس گرجستانی هم برغم بازی در چند سریال مناسبتی نظری مشابه طنابنده را دارد؛ او بر لزوم کامل بودن متن‌ها تاکید می‌کند و این که بازیگر در کارهایی که متن کاملی ندارد نمی‌تواند نقش را پخته تحویل دهد.
گرجستانی به ما می‌گوید که در این سریال سعی داشته نقش یک استوار و پدر خوب را بازی کند و برای این کار تمام لحظات خوبی که خود در زندگی به عنوان پدر پنج فرزند داشته را پیاده کرده است.
در خلال آماده شدن صحنه گرجستانی مدام نکاتی را به سلطانی پیشنهاد می‌دهد و سلطانی هم با روی باز برخی از آنها را می‌پذیرد.
از گرجستانی درباره کار کردن با سعید سلطانی می‌پرسیم و این که او تا چه اندازه برای نظرات سایرین خصوصا بازیگران حق قائل است. او می‌گوید: خوشبختانه آقای سلطانی انعطاف خوبی دارند و نظرها را می‌شنود و اگر درست باشد، قبول می‌کند.
سیروس گرجستانی سپس توضیح می‌دهد که این سکانس به پیشنهاد او و محسن طنابنده تغییر کرده است و سعید سلطانی هم این پیشنهاد را پذیرفته است.
سریال «مأمور بدرقه» شبکه تهران یکی از دو سریال طنزی است که در ماه رمضان امسال به روی آنتن می‌رود. این سریال که به عنوان آخرین مجموعه مناسبتی سیما هرشب از شبکه تهران پخش می‌شود توسط سعید سلطانی کارگردانی شده است.
***
مربع سبز : وضعیت مطلوب و رضایت بالا را نشان می دهد. (حالت ایده آل)
مربع زرد : وضعیت متوسط و رضایت سطح نه خوب و نه ضعیف را نشان می دهد. (حالت متوسط)
مربع قرمز : وضعیت نامطلوب و رضایت بسیار کم را نشان می دهد.(حالت ضعیف)
